Max & Moritz: 'Het wordt een doldwaze rit’
25 november 2019 - Efteling-magazine WonderEfteling-magazine Wonder interviewde Ontwerper Robert-Jaap Jansen en Projectleider Paul van Amstel over de gloednieuwe dubbele familie-achtbaan Max & Moritz!
Een nieuwe achtbaan in de Efteling. Hoe is dat idee ontstaan?
Paul: "Max & Moritz is de nieuwe attractie op de plaats van de Bobbaan. De Bobbaan was al 34 jaar oud en het werd helaas steeds moeilijker om de attractie te onderhouden. Daardoor moest de baan soms dicht en konden we de inzetbaarheid voor de toekomst niet meer garanderen. We moesten dus op zoek naar een alternatief. Daarbij wilden we wel dezelfde doelgroep blijven aanspreken: kinderen groter dan 1 meter."
Robert-Jaap: "En omdat de Efteling graag meer bezoekers tegelijkertijd toegang tot de achtbaan wilde verlenen, ontstond meteen al het idee voor een dubbele achtbaan."
Dit is voor veel kinderen de allereerste achtbaanervaring.”
En hoe kom je van daaruit terecht bij het verhaal van Max & Moritz?
Robert-Jaap: "Het bestaande stationsgebouw van de Bobbaan wordt behouden, dat heeft een beetje een Zuid-Duitse uitstraling. Het is een chalet. Vanuit dat gegeven ben ik gaan denken. Wie woont er dan in dat chalet? We hebben in de Efteling al veel mannelijke figuren. Tovenaars, reuzen, koningen. Het leek mij leuk om nou eens een kordate vrouw te kiezen. Ik dacht: een moeder met twee kinderen. Twee ondeugende kinderen. Ja, daar kan ik wel wat mee. En die moeder maakt koekoeksklokken. Past goed in het thema. En terwijl ik zo aan het denken was, viel de puzzel in elkaar. Er bestaat een Duits verhaal over twee jongetjes die allemaal rotstreken uithalen: Max & Moritz! Daar had ik weleens over gehoord. Ik dacht: twee achtbanen, twee jongetjes. En ze halen zeven streken uit. Zeven is een getal dat veel terugkomt in de Efteling. Denk maar aan de sprookjes De Wolf en de zeven Geitjes of Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Toen ik me verder ging verdiepen in het verhaal en las over alle ondeugende streken die Max & Moritz uithalen, wist ik het zeker en werd ik steeds enthousiaster! Bovendien is het heel herkenbaar voor onze vele Duitse bezoekers. En voor alle andere bezoekers is het gewoon een heel leuk nieuw verhaal."
Ondeugende jongensstreken, dat klinkt spannend! Wat kunnen bezoekers straks verwachten tijdens een rit in Max & Moritz?
Robert-Jaap: "Max & Moritz is het verhaal van twee kwajongens. Wat doen die allemaal? Ze hebben natuurlijk een hekel aan school, dus dat komt terug. Ze kliederen op muren, deuren en ramen. En ze halen hun streken uit. De mensen uit het dorp klagen over Max & Moritz, dus hun moeder sluit ze op in de werkplaats van haar klokkenmakerij. Maar Max en Moritz zijn erg ondernemend en bedenken iets heel vernuftigs waardoor ze elke keer weer weten te ontsnappen. Dat is het verhaal geworden van de attractie. Als bezoeker ontsnap je samen met Max & Moritz om de straf van hun moeder te ontlopen en beleef je hun avontuur."
Paul: "En ze ontsnappen meer dan één keer. Ook dat ga je op een heel grappige manier beleven als bezoeker."
Robert-Jaap: "Het wordt een vrolijke, ondeugende, doldwaze rit met veel grappen en grollen. En omdat het een dubbele achtbaan is, zijn er twee verschillende treintjes en routes. Je kunt straks dus kiezen tussen 'de Max' of 'de Moritz'. En in elke achtbaan beleef je iets anders."
Waarin is Max & Moritz nog meer anders dan de andere achtbanen in de Efteling?
Paul: "Max & Moritz is een zogeheten powered coaster. In tegenstelling tot de meeste achtbanen die uitsluitend op zwaartekracht werken, heeft deze achtbaan elektrisch aangedreven treintjes. De treintjes kunnen dus ook in snelheid wisselen en het vertrek is niet zoals gebruikelijk vanaf grote hoogte. De twee achtbanen lopen over en onder elkaar door in de open lucht door een alpenlandschap."
Robert-Jaap: "Ook heel leuk: er is muziek aan boord. Heel vrolijke, gekke muziek. In combinatie met de snelheid van het treintje zorgt dat voor een extra grappig effect."
Paul: "We hebben ervoor gekozen om de geluidskwaliteit heel hoog te maken. Ook dat versterkt de beleving. En door de korte bochten met veel schuinte erin ervaar je inderdaad een groot gevoel van snelheid in het treintje, terwijl die snelheid echt aanzienlijk lager ligt dan bij de Python of bij Baron 1898. Zo is Max & Moritz geschikt voor jonge kinderen, maar toch ook al een beetje spannend."
Robert-Jaap: "Het zijn de eerste kriebeltjes in de Efteling. De eerste achtbaanervaring voordat je groot genoeg bent om de achtbanen voor oudere kinderen te mogen proberen."
Alle afdelingen van de Efteling werken op een of andere manier wel mee aan het ontstaan van Max & Moritz.”
Hoe verloopt het traject van zo'n omvangrijk project?
Paul: "We werken bij het realiseren van een nieuwe attractie altijd met vaste fases. Zo zijn er eerst de ontwerpfases waarin Robert-Jaap zijn ideeën van voorlopig ontwerp naar definitief ontwerp uitwerkt. De volgende fase is de voorbereidingsfase. En daarna volgt de uitvoeringsfase. Daar zitten we nu in. De eerste stap was de aanbouw aan het huidige stationsgebouw. De treintjes van Max & Moritz zijn langer dan die van de Bobbaan, dus het gebouw wordt ook iets groter. En omdat we twee achtbanen hebben, moeten we natuurlijk ook twee perrons maken."
Robert-Jaap: "Het was heel bijzonder om tijdens de ontwerpfase invulling te geven aan de Efteling-variant van de jongetjes Max & Moritz. Ze zijn heel verschillend geworden. De één is een beetje boers en stoer en de ander is wat meer hooghartig. Wat de één niet kan, kan de ander weer. Vergelijkbaar met de dikke en de dunne, maar dan in een Efteling jasje. Wat ik op papier heb bedacht, wordt door collega's in de werkplaats van de Efteling het Gildehuys gemaakt. Soms interpreteren zij het ontwerp net weer even anders, waarbij de vakkundigheid en inzichten van collega’s ervoor zorgen dat het resultaat nog beter wordt. Dit zie ik als iets magisch. Zo ontstaat - vanuit het oude verhaal van Max & Moritz - langzaam ons eigen Efteling-verhaal. Maar het basisverhaal blijft intact. Dat bestaat al zo lang. Wie ben ik om daaraan te zitten?"
Het wordt een vrolijke, ondeugende, doldwaze rit met veel grappen en grollen.”
Wie werken er nog meer mee aan de totstandkoming van Max & Moritz?
Paul: "Er zijn engineers die alle ideeën omzetten in technisch uitvoerbare oplossingen. Uitvoerders die toezicht houden op de bouw. Collega's van de attractie die nu alvast meedenken over hoe we de capaciteit straks optimaal kunnen benutten. Mensen die zich bezighouden met de bewegwijzering, verschillende ontwerpers, decoratieschilders en modelleurs.”
Robert-Jaap: "Het kledingatelier van de Efteling maakt bijvoorbeeld alle kleding voor Max & Moritz. Ze maakten eerst een moodboard voor ons met allemaal verschillende stofjes in allerlei kleuren. Zo zoeken we samen naar de juiste stoffen."
Paul: “Eigenlijk werken alle afdelingen van de Efteling op een of andere manier wel mee aan de nieuwe attractie. Daarnaast schakelen we voor sommige taken ook externe bedrijven in."
Het doet mij denken aan mijn eigen jeugd. Dan herinner ik me die eenvoudige grapjes die toch wel leuk waren.”
Wat is in dit project de grootste uitdaging voor jullie?
Paul: "Om al die prachtige ideeën die Robert-Jaap heeft te vertalen naar technische oplossingen. Het liefst zouden we ze natuurlijk allemaal realiseren, maar om praktische redenen, of redenen van tijd of geld kan dat niet altijd. Daar hebben we dan weleens discussies over, maar we komen er altijd uit."
Robert-Jaap: "Tja, er zit inderdaad altijd een grens aan wat we van alle ideeën kunnen doorvoeren. Maar het is ook een uitdaging om met die beperkingen juist iets moois te maken. Dat is pas echte creativiteit, vind ik. Zoals met de karretjes van de treintjes. Die karretjes hebben een bepaalde technische vorm, dus daar zat ik aan vast. Toen dacht ik: wat zou ik knutselen als ik Max of Moritz was? En zo kwam ik op idee van een soort zeepkistjes. Karretjes gemaakt van schots en scheef gespijkerde plankjes en onderdelen van koekoeksklokken."
Paul: "Robert-Jaap heeft ook een heel ingenieus mechaniek ontworpen - uiteraard geknutseld door Max & Moritz - dat de treintjes van het station laat vertrekken of beter gezegd 'ontsnappen'. Dat mechaniek is heel prominent aanwezig in het station. Het is aan ons om het ontwerp zo te realiseren dat de bezoekers begrijpen hoe die in elkaar geknutselde techniek van Max & Moritz werkt. Ook dat is een mooie uitdaging."
Max & Moritz is dus een attractie vol ondeugende kwajongensstreken. Wanneer komt de kwajongen in jullie eigenlijk naar boven?
Robert-Jaap: "Die wordt wakker als ik met dit soort nieuwe projecten bezig ben. Ik vind het heerlijk om het net even anders te maken dan je zou verwachten. Met een kwinkslag erin. Er huist sowieso een soort gekheid in mij. Als je mij vraagt waar ik mijn inspiratie vandaan haal, heb ik ook geen antwoord. Ideeën ontstaan vanzelf. Of door gewoon te durven en te doen. En uiteindelijk komt alles bij elkaar en klopt het."
Paul: "Het mooie van dit project is dat het me geregeld doet denken aan mijn eigen jeugd. Dan herinner ik me die eenvoudige grapjes die toch wel leuk waren. Zoals ergens opkliederen 'Wie dit leest is gek'. Of met afvalhout en spijkers een boomhut in elkaar knutselen. Dat heb ik natuurlijk ook allemaal gedaan, maar ik was het alweer bijna vergeten. Dit project dwingt me om terug te denken aan die tijd en dat is leuk. Ik kan me er nu al op verheugen dat ouders die straks met hun kinderen een rit in Max & Moritz maken dat ook gaan herkennen en dan met veel plezier zullen terugdenken aan hun eigen jeugd."
Het verhaal van Max & Moritz
De kwajongens Max en Moritz wonen in een schattig Duits bergdorpje met hun moeder: Frau Schmetterling. Ze drijven de inwoners tot wanhoop met hun streken. Als Frau Schmetterling ze weer eens opgesloten heeft proberen ze met hun zeepkist te ontsnappen uit de werkplaats. Als bezoeker rijd je met één van hen mee om te ontsnappen!